خصوصیات همسران بهشتی (حورالعین)
آنها فقط به همسرانشان عشق می ورزند، و جز مهر آنها مهر دیگری را در دل ندارند که این خود یکی از بزرگترین امتیازات یک همسر است که جز به همسرش نیندیشد و جز به او عشق نورزد.
در قرآن کریم برای زنان بهشتی (حوریه های بهشتی) ویژگی هایی ذکر شده است
که عبارتند از :
۱ -پاکی و پاکیزگی :
وَ لَهُمْ فِیها أَزْواجٌ مُطَهَّرَةٌ وَ هُمْ فِیها خالِدُونَ (۱)؛ وَ أَزْواجٌ مُطَهَّرَةٌ وَ رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ (۲) ؛ لَهُمْ فِیها أَزْواجٌ مُطَهَّرَةٌ ... (۳)
همسران آن جهان ، بر خلاف بسیاری از زیبا رویان این جهان هیچ نقطه تاریک و منفی در جسم و جان آنها نیست و از هر عیب و نقصی پاک و پاکیزه اند.(۴)
۲ -دارای چشمان سیاه و درشت :
کَذلِکَ وَ زَوَّجْناهُمْ بحُورٍ عِینٍ(۵)؛ وَ زَوَّجْناهُمْ بحُورٍ عِینٍ(۶ )
((حور)) جمع ((حوراء)) و ((احور)) به کسی می گویند که سیاهی چشم او کاملا مشکی و سفیدی آن کاملا شفاف است)) عین )) (بر وزن چین ) جمع ((اعین )) و ((عیناء)) به معنی درشت چشم است . از آنجا که زیبائی انسان بیش از همه در چشمان او است ، در اینجا چشمان زیبای حور العین را توصیف می کند.(۷)
۳ -پوشیده و مستور بودن:
وَ حُورٌ عِینٌ کَأَمْثالِ اللُّؤْلُؤِ الْمَکْنُونِ(۸) و همسرانی از حورالعین دارند.( از شدت صفا) همچون مروارید در صدف پنهان هستند !((حور)) چنانکه قبلا نیز گفته ایم جمع ((حوراء)) و ((احور))، به کسی می گویند که سیاهی چشمش کاملا مشکی و سفیدیش کاملا شفاف است .
و((عین )) جمع ((عیناء)) و ((اعین )) به معنی درشت چشم است ، و از آنجا که بیشترین زیبائی انسان در چشمان او است روی این مساءله مخصوصا تکیه شده است .بعضی نیز گفته اند که ((حور)) از ماده ((حیرت )) گرفته شده ، یعنی آنچنان زیبا هستند که چشمها
از دیدن آنها حیران می شود.
((مکنون )) به معنی پوشیده است ، و در اینجا منظور پوشیده بودن در صدف است ، زیرا مروارید به هنگامی که در صدف قرار دارد و هیچ دستی به آن نرسیده از همیشه شفافتر و زیباتر است ، بعلاوه ممکن است اشاره به این معنی باشد که آنها از چشم دیگران کاملا مستورند، نه دستی به آنها رسیده ، و نه چشمی بر آنها افتاده است !(۹)
۴ -فقط به همسران خود عشق می ورزند . یا پر ناز و کرشمه هستند.
فِیهِنَّ قاصِراتُ الطَّرْفِ ...(۱۰)
زنانی که جز به همسران عشق نمی ورزند. ؛
وَ عِنْدَهُمْ قاصِراتُ الطَّرْفِ عِینٌ. (۱۱)
و نزد آنها همسرانی است که جز به شوهران خود عشق نمی ورزند
و چشمانی درشت (و زیبا) دارند.
((طرف )) ((بر وزن حرف )) به معنی پلک چشمها است ، و از آنجا که به هنگام نگاه کردن پلکها به حرکت در می آید کنایه از نگاه کردن است ، بنابراین تعبیر به ((قاصرات الطرف))اشاره به زنانی است که نگاهی کوتاه دارند، یعنی فقط به همسرانشان عشق می ورزند، و این یکی از بزرگترین امتیازات همسر است که جز به همسرش نیندیشد و به غیر او علاقه نداشته باشد.(۱۲)
در تفسیر((قاصرات الطرف)) احتمالات متعددی داده شده که در عین حال قابل جمع است .
نخست اینکه : آنها تنها به همسران خود نگاه می کنند، چشم خود را از همه چیز برگرفته ، و به آنان می نگرند.دیگر اینکه : این تعبیر کنایه از این است که آنها فقط به همسرانشان عشق می ورزند، و جز مهر آنها مهر دیگری را در دل ندارند که این خود یکی از بزرگترین امتیازات یک همسر است که جز به همسرش نیندیشد و جز به او عشق نورزد.
تفسیر دیگر اینکه آنها چشمانی خمار دارند، همان حالت مخصوصی که در بسیاری از اشعار شعرا به عنوان یک توصیف زیبا از چشم مطرح است .البته معنی اول و دوم مناسبتر به نظر می رسد هر چند جمع میان معانی نیز بی مانع است .کلمه عین (بر وزن مین ) جمع عیناء به معنی زن درشت چشم است .(۱۳ )
۵ -از هر نظر دوشیزه و پاک هستند...
لَمْ یَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَ لا جَانٌّ (۱۴)
هیچ انس و جن قبلا با آنها تماس نگرفته است .
کلمه ((طمث )) که فعل ((لم یطمث )) از آن مشتق شده ، به معنای ازاله بکارت و نکاحی است که با خونریزی همراه باشد.و معنای آیه این است که : حوریان بهشتی دست نخورده اند، و قبل از همسران هیچ جن و انسی ازاله بکارت از ایشان نکرده .(۱۵ )
۶ -مانند یاقوت و مرجان هستند.
کَأَنَّهُنَّ الْیاقُوتُ وَ الْمَرْجانُ(۱۶)
آنها همچون یاقوت و مرجانند!به سرخی و صفا و درخشندگی ((یاقوت )) و به سفیدی و زیبائی شاخ ((مرجان)) که هنگامی که این دو رنگ (یعنی سفید و سرخ شفاف ) به هم آمیزند زیباترین رنگ را به آنها می دهند.
((یاقوت )) سنگی است معدنی و معمولا سرخ رنگ ، و مرجان حیوانی است دریائی شبیه شاخه های درخت که گاه به رنگ سفید و گاه قرمز یا رنگهای دیگر است ، و در اینجا ظاهرا منظور نوع سفید آن است .(۱۷ ) در صفای رنگ و بهاء و تلالو چون یاقوت و مرجانند، (لبها چون یاقوت و چهره چون مرجان( (۱۸ )
۷ -دارای حسن سیرت و حسن صورت هستند.
فِیهِنَّ خَیْراتٌ حِسانٌ ...(۱۹)
و در آن باغهای بهشتی زنانی هستند نیکو خلق و زیبا. زنانی که جمع میان ((حسن سیرت )) و ((حسن صورت )) کرده اند، چرا که ((خیر)) غالبا در مورد صفات نیک و جمال معنوی به کار می رود و ((حسن )) غالبا در زیبائی و جمال ظاهر.
در روایاتی که در تفسیر این آیه وارد شده صفات نیک بسیاری برای همسران بهشتی شمرده شده که می تواند اشاره ای به صفات عالی زنان دنیا نیز باشد، و الگوئی برای همه زنان محسوب شود، از جمله خوش زبان بودن ، نظافت و پاکی ، آزار نرسانیدن ، نظری به بیگانگان نداشتن و مانند آن .
خلاصه اینکه تمام صفات کمال و جمالی که در یک همسر مطلوب است در آنها جمع است ، و آنچه خوبان همه دارند آنها تنها دارند، و به همین دلیل قرآن در یک تعبیر کوتاه و پرمعنی از آنها به عنوان ((خیرات حسان )) تعبیر کرده است .(۲۰ )
۸ - فقط به همسرانشان تعلق دارند.
حُورٌ مَقْصُوراتٌ فِی الْخِیامِ(۲۱)
حوریانی که در خیمه های بهشتی مستورند.((حور)) جمع ((حوراء)) و ((احور)) به کسی می گویند که سیاهی چشمش کاملا مشکی و سفیدی آن کاملا شفاف است ، و گاه به زنان سفید چهره نیز اطلاق شده است .تعبیر به ((مقصورات )) اشاره به این است که آنها تنها تعلق به همسرانشان دارند و از دیگران مستور و پنهانند.(۲۲( ((حوریان مقصور در خیمه هایند))، معنایش این است که : از دست برد اجانب محفوظند، زنانی مبتذل نیستند، که غیر شوهران نیز ایشان را تماشا کنند.(۲۳ )
۹ - داشتن پاکی و ظرافت بدن :
کَأَنَّهُنَّ بَیْضٌ مَکْنُونٌ (۲۴ )
گوئی (از لطافت و سفیدی ) همچون تخم مرغهایی هستند که (در زیر بال و پر مرغ ) پنهان مانده (و دست انسانی هرگز آن را لمس نکرده است .
(در این آیه توصیف دیگری برای همین همسران بهشتی بیان کرده و پاکی و قداست آنها را با این عبارت بیان می کند: بدن آنها از شدت پاکی و ظرافت و سفیدی و صفا همچون تخم مرغهائی است که نه دست انسان آن را لمس کرده و نه گرد و غباری بر آن نشسته ، بلکه در زیر بال و پر مرغ پنهان و پوشیده مانده است ! )کانهن بیض مکنون .(بیض جمع بیضه به معنی تخم مرغ است (هر نوع مرغ )، و مکنون از ماده کن (بر وزن جن ) به معنی پوشیده و مستور است .(۲۵ )
۱۰ - همتای هسران خود هستند.
وَ عِنْدَهُمْ قاصِراتُ الطَّرْفِ أَتْرابٌ(۲۶)
و نزد آنان همسرانی است که تنها چشم به شوهرانشان دوخته اند و همگی هم سن و سالند.و کلمه اتراب به معنای اقران است . می خواهد بفرماید: همسران بهشتی همتای شوهران خویشند، نه از جهت سن با آنان اختلاف دارند، و نه از جهت جمال . ممکن هم هست مراد از ((اقران )) این باشد که مثل شوهران خویشند، هر قدر شوهران نور و بهائشان بیشتر شود، از ایشان هم حسن و جمال بیشتر می گردد. (۲۷ )
۱۱ -آفرینشی نو دارند.
إِنَّا أَنْشَأْناهُنَّ إِنْشاءً (۲۸)
ما آنها را آفرینش نوینی بخشیدیم .این جمله ممکن است اشاره به همسران مؤمنان در این دنیا باشد که خداوند آفرینش تازه ای در قیامت به آنها می دهد، و همگی در نهایت جوانی و طراوت و جمال و کمال ظاهر و باطن وارد بهشت می شوند که طبیعت بهشت طبیعت تکامل و خروج از هر گونه نقص و عیب است .
و اگر منظور حوریان باشد خداوند آنها را آفرینش نوینی بخشیده به گونه ای که هرگز گرد و غبار پیری و ناتوانی بر دامان آنها نمی نشیند. ممکن است که تعبیر به انشاء، اشاره به هر دو نیز بوده باشد. (۲۹ )
۱۲- همواره بکر هستند.
فَجَعَلْناهُنَّ أَبْکاراً(۳۰)
و همه را بکر قرار داده ایم .و شاید این وصف همیشه برای آنها باقی باشد، چنانکه بسیاری از مفسران به آن تصریح کرده اند و در روایات نیز به آن اشاره شده ، یعنی با آمیزش ، وضع آنها دگرگون نمی شود. (۳۱ ) و معنای این فرمود: ((فجعلنا هن ابکارا)) این است که : ما زنان بهشتی را همیشه بکر قرار داده ایم ، به طوری که هر بار که همسران ایشان با آنان بیامیزند ایشان را بکر بیابند.(۳۲ )
۱۳- فصیح و خوش زبان هستند.
عُرُباً أَتْراباً(۳۳)
همسرانی که به همسرشان عشق می ورزند و خوش زبان و فصیح و هم سن و سالند.((عرب )) جمع ((عروبة )) (بر وزن ضرورة ) به معنی زنی است که وضع حالش حکایت از محبتش نسبت به همسر و مقام عفت و پاکیش می کند، زیرا ((اعراب )) (بر وزن اظهار) به همان معنی آشکار ساختن است ، این واژه به معنی فصیح و خوش سخن بودن نیز می آید، و ممکن است هر دو معنی در آیه جمع باشد.(۳۴ )
۱۴ - بسیار جوان هستند.
وَ کَواعِبَ أَتْراباً(۳۵)
و حوریانی بسیار جوان و هم سن و سال .((کواعب )) جمع ((کاعب )) به معنی دوشیزه ای است که تازه برآمدگی سینه او آشکار شده ، و اشاره به آغاز جوانی است ، و ((اتراب )) جمع ((ترب )) (بر وزن حزب ) به معنی افراد هم سن و سال است ، و بیشتر در مورد جنس مؤ نث به کار می رود، و به گفته بعضی در اصل از ترائب به معنی دنده های قفسه سینه گرفته شده که شباهت زیادی با هم دارند.(۳۶ ) جمله ((کواعب اترابا))به معنای کنیزانی شبیه به هم است ، که در خدمت اهل بهشتند،
و در روایت ابی الجارود از امام باقر (علیه السلام ) در معنای جمله ((ان للمتقین مفازا)) آمده که امام فرمود: متقین کراماتی دارند، و در معنای ))کواعب اترابا ))
فرمود: یعنی دختر نورس .(۳۷ )
چرا حورالعین فقط پاداش مردان بهشتی است؟
تکلیف پاداش زنانی که به بهشت می روند چیست؟
گروهی از بزرگان دینی از جمله آیت اللَّه مکارم شیرازی در مقابل مدعی اند که حورالعین می تواند مذکّر هم باشد. براساس این نظر شاید علت اینکه اوصاف حوری که در قرآن به کار رفته، بر مؤنث دلالت می کند، به این جهت باشد که گفت و گو و محاوره در آن آیات، با طایفه مردان مؤمن بوده است، نه با زنان مؤمن دنیوی.
از این رو شیوه محاوره، اقتضا دارد که چنین اوصافی برای این موجودات، ذکر شود. از مضمون برخی آیات و روایات، چنین برمی آید که مسئله لذتهای جنسی، اختصاصی به مردان ندارد؛ بلکه زنان نیز در بهشت می توانند برای خویش شوهرانی دلخواه برگزینند.
(حورالعین های مونث) بهشتی برای مردان مومن و
(حورالعین های مذکر) بهشتی برای زنان مومن.
اصطلاح «حور» نیز اختصاصی به زنان ندارد؛ بلکه حورهای مذکر نیز در بهشت وجود دارند. برای نمونه از امیرمؤمنان علیه السلام روایت شده است: «در بهشت بازاری است که در آن خرید و فروشی نیست؛ تنها در آنجا تصویر مردان و زنان وجود دارد. هر کس که تمایلی به آنان پیدا کند، از همان جا بر او وارد میشود»
بحارالانوار، ج 1، ص 148.
پی نوشت:
(۱) بقره/ ۲۵ .
(۲) آل عمران/ ۱۵.
(۳) نساء/ ۵۷
(۴) تفسیر نمونه ،ج۲ ،ص ۴۶۱.
(۵) دخان/ ۵۴ .
(۶) طور/ ۲۰ .
(۷) تفسیر نمونه ،ج۲۱ ،ص ۲۱۲.
(۸) واقعه/ ۲۲ ۲۳.
(۹) تفسیر نمونه ،ج۲۳ ، ص ۲۱۵.
(۱۰) رحمن/۵۶.
(۱۱) صافات/۴۸.
(۱۲) تفسیر نمونه ،ج ۲۳ ،ص ۱۶۹.
(۱۳) تفسیر نمونه ،ج ۱۹ ،ص ۵۶- ۵۵.
(۱۴) رحمن/۵۶ و رحمن/ ۷۴.
(۱۵) ترجمه تفسیر المیزان ،ج ۱۹ ،ص ۱۸۵
(۱۶) رحمن/۵۸.
(۱۷) تفسیر نمونه ،ج ۲۳ ،ص ۱۷۰.
(۱۸) ترجمه تفسیر المیزان ،ج ۱۹ ،ص ۱۸۵.
(۱۹) رحمن/۷۰.
(۲۰) تفسیر نمونه جلد ۲۳ صفحه ۱۸۳-۱۸۲.
(۲۱) رحمن/۷۲.
(۲۲) تفسیر نمونه ،ج ۲۳ ،ص ۱۸۳.
(۲۳) ترجمه تفسیر المیزان ،ج ۱۹ ،ص ۱۸۷.
(۲۴) صافات/۴۹.
(۲۵) تفسیر نمونه ،ج ۱۹ ،ص ۵۷- ۵۵.
(۲۶) ص/ ۵۲.
(۲۷) ترجمه تفسیر المیزان ،ج ۱۷ ،ص ۳۳۳.
(۲۸) واقعه/۳۵.
(۲۹) تفسیر نمونه ،ج ۲۳ ،ص ۲۲۴.
(۳۰) واقعه/۳۶.
(۳۱) تفسیر نمونه ،ج ۲۳ ،ص ۲۲۴.
(۳۲) ترجمه تفسیر المیزان ،ج ۱۹ ،ص ۲۱۳.
(۳۳) واقعه/۳۷.
(۳۴) تفسیر نمونه ،ج ۲۳ ،ص ۲۲۴.
(۳۵) نباء/ ۳۳.
(۳۶) تفسیر نمونه جلد ۲۶ صفحه ۴۹-۴۸.
(۳۷) ترجمه تفسیر المیزان ،ج ۲۰ ،ص ۲۸۶.بهشت و جهنم
برچسب: ،
امتیاز:
بازدید:
