"فرشته شیپورزن"
اِسرافیل یا اِسرافین نام فرشته شیپورزن روز رستاخیز در باور مسلمانان است. او یکی از فرشتگان نزدیک (مُقَرَّب) به خدا به‌شمار می‌آید.
در باور اسلامی، خدا فرمان‌هایی را بر یک صفحه حفاظت‌شده به نام «لوح محفوظ» می‌نویسد و اسرافیل این فرمان‌ها را از روی آن لوح می‌خواند و این پیام‌ها را به جبرئیل و دیگر کارگزاران خدا می‌رساند.[۱] بیشترین شهرت اسرافیل به خاطر شیپور اوست که همیشه آن را بر لب دارد و قرار است در روز رستاخیز با دمیدن در آن مردگان را زنده کند. به شیپور اسرافیل اصطلاحا «صور اسرافیل» گفته می‌شود.[۲]
از اسرافیل به طور مستقیم در قرآن یادی نشده است و سخن از او تنها در روایات دیده می‌شود. به هنگام سخن از فرشتگان نزدیک به خدا، نام اسرافیل پس از جبرئیل و میکائیل به عنوان فرشته سوم می‌آید. در برخی روایات اسلامی آمده که اسرافیل نخستین فرشته‌ای بود که از فرمان خداوند پیروی کرد و بر آدم سجده کرد.[۳]
در باور مسلمانان اسرافیل فرشته‌ای است با پیکری بسیار بزرگ و با چهار بال که یک بال او در غرب و یک بال در شرق قرار دارد، با بالی دیگر بدن خود را می‌پوشاند و یک بال را نیز برای محافظت در برابر شکوه ایزدی استفاده می‌کند. پاهای اسرافیل در قعر زمین هفتم جای گرفته، و عرش بر شانه‌اش قرار دارد.[۴]
صور اسرافیل
صور به معنی شاخی است که برای شیپور زدن از آن استفاده می‌شود. می‌گویند اسرافیل دو گونه شیپور می‌زند: با شیپور زدن نخست همه موجودات جهان می‌میرند و جهان به پایان می‌رسد، و اسرافیل با دمش دوم در شیپور موجب زنده شدن و برخاستن مردگان در آخرت می‌شود.
در قرآن از اسرافیل نام برده نشده‌است و تنها در روایات، سخن از این فرشته به میان آمده است. در قرآن از دمیدن شیپور (به عربی: نفخ صور)، سخن به میان آمده ولی به نام دمنده در آن اشاره‌ای نشده است، اما روایات تفسیری، نام ِ دمندهٔ شیپور را که در هنگام برپایی قیامت صورت می‌پذیرد اسرافیل ذکر کرده‌اند.
قرآن (زمر / ۶۸) می‌نویسد: «در شیپور دمیده می‌شود، و بر اثر آن، جز آنکه خدای بقای او را خواسته است، هر که در آسمانها و زمین است یکسر مدهوش مرگ میشوند، سپس بار دیگر شیپور دمیده می‌شود و ناگهان مردمان (از خواب مرگ) برخاسته و در صحنه محشر نظاره گر (سرنوشت خود) میگردند.»
در قرآن در ده جا نفخه صور آمده و در سیزده جا صَیحه به‌کار رفته‌است. و اما آن صوری که با آن می‌میرانند، فقط در همین دو آیه است: آیه فزع و آیه صعق که در سوره نمل و زمر است؛ و در جاهای دیگر نفخ در صور برای احیاء و زنده کردن است.
امام سجاد در سومین دعای خود از دعاهای «صحیفه کامله سجادیه» گفته است: «و ای پروردگار! درود و تحیات خود را بفرست بر اسرافیل که دارای صور است، و چشم گشوده آماده است و در انتظار اذن و فرود آمدن فرمان تست؛ تا بدینوسیله افتادگان گِرو قبرها را آگاه کند و بیدار و زنده گرداند.»
در «تفسیر علی بن ابراهیم» در ذیل آیه «و در صور دمیده می‌شود پس هر که در آسمانها و هر که در زمین است بی جان افتد.» (زمر/۶۸)»، از امام سجاد روایت شده که می‌گوید «و از برای شیپور یک سر و دو طرف است، و میان طرف هر سری از آن دو طرف به اندازه بزرگی آسمانها و زمین است.»
منابع:
- قرآن
- سبحانی، جعفر: * منشور عقاید امامیه. صفحه ۱۹۷.
برچسب: ،
